Dit artikel over hechting met jouw (te vroeggeboren ) baby is geschreven in samenwerking met Lisette Ketelaar. Lisette is therapeut gericht op alles rondom zwangerschap en geboorte én moeder van een prematuur geboren kindje: Ilay. Lees hier haar verhaal over de vroeggeboorte van Ilay. Lisette is destijds begonnen met de NEI opleiding vanuit interesse, maar al snel werd duidelijk dat ze hier verder mee wilde en is ze zich helemaal gaan richten op de geboortepsychologie. Zo is Wonderwissel geboren.  

Wat is hechting?

Hechting is de verbondenheid tussen een baby en zijn/haar verzorgers. Het zorgt ervoor dat een kindje zich veilig voelt. De baby weet dat zijn verzorgers er voor hem zijn en dat hij op hen kan vertrouwen. Een baby heeft een veilige hechting nodig om de wereld te kunnen ontdekken en zelfstandig te kunnen worden. Liefdevolle aanraking en contact met papa en mama is van groot belang.

Onverwachte effecten

Veel mensen denken dat een ongeboren baby nog weinig bagage heeft, maar toch zit dit anders. Zo kunnen ervaringen, emoties en gebeurtenissen van mama, denk aan stress of bepaalde emoties, al effect hebben op het ongeboren kindje. Maar geen zorgen. Dit hoeft (heeft?) niet automatisch een negatieve impact. Je bewust zijn van deze invloed kan al veel goeds doen. Als je veel stress of onrust hebt gehad of voor heftige situaties hebt gestaan in je zwangerschap of tijdens de bevalling, kan dat ook voor een negatieve of zelfs traumatische ervaring bij je kindje zorgen. Dit kan ervoor zorgen dat je er klachten komen bij je kindje. Soms onverklaarbare klachten dat zich in bepaald gedrag uit. Vanuit de geboortepsychologie is dit bijna altijd te herleiden naar de periode van zwangerschap en geboorte.

Dit is helaas niet altijd zo. Er is soms veel meer voor nodig. Door al tijdens de zwangerschap contact te maken met je ongeboren kindje kun je het hechtingsproces bevorderen. Je kindje voelt zich gezien en dat is belangrijk!  Hoe doe je dat vraag je je misschien af?

Hechting tijdens de zwangerschap en bevalling

Een van de manieren om dit te doen is door ‘fysiek’ contact te maken door een hand op de buik te leggen. Zeker later in de zwangerschap zal je merken dat je baby zich naar jouw hand toe beweegt. Ook door middel van geluid kun je contact maken met je baby. Dit doe je door te praten of te zingen zodat je kindje jouw stem leert kennen. Ook kun je op deze manier vertellen wat je bezighoudt. Misschien ervaar je een zware zwangerschap en zit je niet op een roze wolk. Door deze negatieve gevoelens uit te spreken vertel je je baby wat er speelt en waarom je je zo voelt. Daardoor ‘snapt’ je kindje deze gevoelens beter.

Niet alleen voor de aanstaande ouders is de bevalling een spannende fase. Ook voor het ongeboren kind is dit een hele overgang. Van veilige en warme plaats bij mama in de buik naar een wereld vol prikkels. Hardere geluiden, fel licht en een koude omgeving. Dat moet een schokkende gebeurtenis zijn voor zo’n kleintje. Dan is de veiligheid van papa en mama direct na de geboorte van groot belang. Op de borst bij mama, of als dat niet kan, bij papa mogen liggen geeft een voorsprong in de start.

Hechting door buidelen

Buidelen, ook wel kangoeroeën genoemd, bevordert het hechtingsproces tussen ouders en baby. Dit wordt vooral gedaan bij te vroeg geboren kindjes. De pasgeboren baby wordt op de blote borst van papa of mama gelegd. Door dit huid op huid contact zal je merken dat je kindje zich meer ontspant. Je kindje hoort je hartslag en het huid-op-huid contact voelt veilig en vertrouwd. Het voelt veilig en vertrouwd. Een goed moment voor papa, mama en de baby om bij te komen van de bevalling.

Hechting van een prematuur baby

Wat nu als de geboorte niet verloopt zoals verwacht? Je baby wordt te vroeg geboren, heeft een te laag geboortegewicht of er zijn andere medische problemen. Vaak worden deze baby’s direct na de geboorte weggehaald bij de moeder om gecheckt te worden, maar ook om medisch noodzakelijke behandeling te ondergaan. Vervolgens liggen deze kindjes vaak in een couveuse. Dit kan een grote impact hebben op zo’n kleintje. Als baby heb je vooral de vertrouwde en veilige omgeving van mama nodig, maar die is er op dat moment niet. De baby weet niet wat er gebeurt en of mama ooit nog terugkomt. Een baby kan dat niet relativeren en het reptielenbrein ‘staat aan’. Dat kan voor grote angst zorgen op dat moment, maar ook nog op latere leeftijd.

Belangrijk is om te beseffen is dat hoe sneller je actie onderneemt om de hechting te herstellen, hoe makkelijker de hechting tot stand komt. Probeer daarin te doen wat mogelijk is. Wanneer je kindje in de couveuse ligt, is het vaak wel mogelijk om samen met de verpleging je kindje aan te kleden of om te buidelen. Ook kan het helpen om tegen je kindje te praten. Vertel wat er gebeurd is; waarom hij/zij in de couveuse ligt.

Effecten vroeggeboorte op latere leeftijd

Welk effecten kan een verminderde hechting bij een te vroeggeboren baby op latere leeftijd hebben? Het is goed om te weten dat de eerste 7 jaren bepalend zijn voor hoe je in het leven staat. Als er direct bij de geboorte iets gebeurd wat een grote impact heeft, zou je dat op latere leeftijd terug kunnen zien. Wat je vaak bij prematuur geboren kinderen ziet is een vorm van verlatingsangst. Op het moment dat het kindje naar de peuterspeelzaal of basisschool gaat, dan kan afscheid nemen aan de deur moeilijk worden. Gevoelens van angst en verlatenheid kunnen dan terug opgeroepen worden. Dat zorgt ervoor dat het kindje zijn/haar mama niet meer los wil laten. Bang om opnieuw verlaten te worden.

Dat komt omdat die angst die ontstaan is bij de geboorte, een imprint is voor de rest van het leven. Door te zijn weggehaald bij mama, is er een deuk in het hechtingsproces opgetreden. Zo kan het kindje op latere leeftijd veel moeite hebben met afscheid nemen, bijvoorbeeld op school. Door de imprint gaat het onderbewustzijn automatisch terug naar net na de geboorte en besluit het kind onbewust: ik laat mama nóóit meer gaan!

Wat als hechting niet goed gaat?

Er bestaat nog best veel onwetendheid over het effect van de zwangerschap, de geboorte en de hechting direct na de geboorte. Hoe je geboren wordt, kan invloed hebben op hoe je in het leven staat. De angst om opnieuw verlaten te worden kan leiden tot lichamelijke klachten, maar ook o.a. overprikkeling, in de steek gelaten voelen, moeite met reguleren van stress, slaapproblemen, niet gezien voelen etc. zijn voorbeelden van hoe een kind of volwassene zich kan voelen. Deze disbalans is gelukkig omkeerbaar. Dit geldt niet alleen voor verlatingsangst, maar voor alle mogelijk emoties op jonge leeftijd, maar ook op latere leeftijd.

Neuro Emotionele Integratie

Met Neuro Emotionele Integratie, in het kort NEI, vind je de oorsprong van de disbalans die tot de klachten heeft geleid. Je gaat op zoek naar de oorzaak van de klachten en herstelt de balans. Dit gebeurt op basis van trilling. Met behulp van een biotensor zoekt de NEI therapeut uit welke emoties uit balans zijn. Met de biotensor verbind je met het onderbewustzijn, daar waar al je herinneringen en emoties liggen opgeslagen, en dat zorgt ervoor dat je snel naar de kern van het probleem kunt.

Je zou het kunnen vergelijken met de harde schijf van een computer: je weet niet meer dat een bestand is opgeslagen, maar het staat wel degelijk ergens op de computer. Zo werkt het ook met emoties en het verwerken van emoties. Je weet mogelijk niet meer dat een gebeurtenis heeft plaatsgevonden, maar de effecten zijn er wel.  Zo maakt de NEI therapeut van onderbewuste emoties een bewuste emotie. Je bezit als mens een enorm krachtig zelfhelend vermogen en die gaat vervolgens aan de slag, zodat deze emoties geneutraliseerd worden en het gedrag blijvend verandert.

Met Geboorte In Kaart kan de gehele periode van zwangerschap en de geboorte zichtbaar worden gemaakt. Juist die vroege imprints vanuit de zwangerschap en geboorte vormen een basisprogramma dat je hele leven actief blijft. Je reageert vaak vanuit je reptielenbrein. Je reptielenbrein reguleert primaire emoties zoals angst en stress. Als het gevoel of de ervaring ooit bedreigend was, zal je lichaam daar weer hetzelfde op reageren. Zo is gedrag (van een kind) niet vervelend, maar heeft het altijd een oorzaak. Ook huilen en onrust komen ergens vandaan. 

En door naar die oorzaak op zoek te gaan, kan de reden achter het gedrag gezien worden en nog belangrijker: erkend worden. Welke behoefte schuilt er achter het gedrag? Door dit zichtbaar te maken, zul je heel anders naar je eigen gedrag of dat van jouw kind kijken.